Triduum Paschalne

Triduum Paschalne to najważniejsze wydarzenie w roku liturgicznym katolików. Istotą jego jest celebracja męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

W naszej parafii liturgia Triduum Paschalnego przypada w następującym porządku:
– Wielki Czwartek – Msza Wieczerzy Pańskiej o godz. 17.00
– Wielki Piątek – Nabożeństwo Adoracji Krzyża – godz. 17.00
– Wielka Sobota – Liturgia Wigilii Paschalnej o godzinie 20.00

WIELKI CZWARTEK

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rano sprawowana jest szczególna Eucharystia we wszystkich kościołach katedralnych. Biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji)odprawia Mszę św. Krzyżma. Podczas niej biskup święci oleje (chorych i krzyżmo), które przez cały rok służą przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych. Kapłani koncelebrujący ze swoim biskupem odnawiają przyrzeczenia kapłańskie. Msza Krzyżma jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa diecezji.

Wieczorem w kościołach parafialnych i zakonnych Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się Triduum Paschalne. Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd aż do Nocy Zmartwychwstania pozostaje ono puste.

Msza św. ma charakter bardzo uroczysty. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa służebnego. Ostania Wieczerza, którą Jezus spożywał z apostołami, była tradycyjną ucztą paschalną, przypominającą wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Wszystkie gesty i słowa Jezusa, błogosławieństwo chleba i wina nawiązują do żydowskiej tradycji.

Jednak Chrystus nadał tej uczcie nowy sens. Mówiąc, że poświęcony chleb jest Jego Ciałem, a wino Krwią, ustanowił Eucharystię. Równocześnie nakazał apostołom: „To czyńcie na Moją pamiątkę”. Tradycja upatruje w tych słowach ustanowienie służebnego kapłaństwa, szczególne włączenie apostołów i ich następców w jedyne kapłaństwo Chrystusa.

W liturgii podczas śpiewu hymnu „Chwała na wysokości Bogu”, którego nie było przez cały Wielki Post, biją dzwony. Po homilii ma miejsce obrzęd umywania nóg. Główny celebrans (przeważnie jest to przełożony wspólnoty – biskup, proboszcz, przeor), umywa i całuje stopy dwunastu mężczyznom. Przypomina to gest Chrystusa i wyraża prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, jest nie po to, żeby mu służono, lecz aby służyć.

Po Mszy św. rusza procesja do tzw. ciemnicy. Tam rozpoczyna się adoracja Najświętszego Sakramentu. Wymownym znakiem odejścia Jezusa, który po Ostatniej Wieczerzy został pojmany, jest ogołocenie centralnego miejsca świątyni, czyli ołtarza. Aż do Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje bez obrusa, świec i wszelkich ozdób.

WIELKI PIĄTEK

Wielki Piątek to dzień Krzyża. Po południu odprawiana jest niepowtarzalna wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Celebrans i asysta wchodzą w ciszy. Przed ołtarzem przez chwilę leżą krzyżem, a po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe i fragment Listu do Hebrajczyków. Następnie czyta się lub śpiewa, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej według św. Jana.

Po homilii w bardzo uroczystej modlitwie wstawienniczej Kościół poleca Bogu siebie i cały świat, wyrażając w ten sposób pragnienie samego Chrystusa: aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, prośba za niewierzących i za Żydów.

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Celebrans stopniowo odsłania ramiona Krzyża i śpiewa trzykrotnie: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”, na co wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Przyklęka się przed nim, tak, jak normalnie przyklęka się przed Najświętszym Sakramentem. Po adoracji Krzyża z ciemnicy przynosi się Najświętszy Sakrament i wiernym udziela się Komunii.

Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem – symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja.

W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. W wielu kościołach rozpoczyna się ono o godzinie 15.00, gdyż właśnie około tej godziny wedle przekazu Ewangelii Jezus zmarł na Krzyżu.

WIELKA SOBOTA

Od początku tego dnia trwa adoracja Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim. W tym dniu, podobnie jak w Wielki Piątek, nie odprawia się Mszy Świętej. Wigilia Paschalna, która rozpoczyna się po zachodzie słońca wliczana jest już w dzień następny, to jest w niedzielę. Bierze się to z tradycji żydowskiej, gdzie kolejny dzień rozpoczynał się po zapadnięciu zmroku.

Jest to centralny moment Triduum Paschalnego. Celebracja Paschy rozpoczyna się późnym wieczorem w Wielką Sobotę, ale nie jest jej częścią.

Celebracja Misterium Paschalnego składa się z następujących części: Liturgia Światła, Liturgia Słowa, Liturgia Chrzcielna, Liturgia Eucharystyczna, Procesja rezurekcyjna i błogosławieństwo.

Liturgia Światła, zwana lucernarium, nawiązuje do symbolu światła. Na zewnątrz kościoła kapłan święci ogień, od którego następnie zapala się Paschał – wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Na paschale kapłan żłobi znak krzyża, wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Umieszcza się tam również pięć ozdobnych czerwonych gwoździ, symbolizujących rany Chrystusa oraz aktualną datę. Następnie Paschał ten wnosi się do okrytej mrokiem świątyni, a wierni zapalają od niego swoje świece, przekazując sobie wzajemnie światło. Niezwykle wymowny jest widok rozszerzającej się jasności, która w końcu wypełnia cały kościół. Zwieńczeniem obrzędu światła jest uroczysta pieśń (Pochwała Paschału) – Exultet, która zaczyna się od słów: „Weselcie się już zastępy Aniołów w niebie! Weselcie się słudzy Boga! Niech zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy Król tak wielki odnosi zwycięstwo!”.
Liturgia Słowa Wigilii Paschalnej przewiduje do dziewięciu czytań. W czytaniach wierni wsłuchują się w orędzie wielkich dzieł, jakich Pan dokonał w historii ludzkości.

Następnie rusza procesja do chrzcielnicy, kantorzy śpiewają skróconą formę Litanii do Wszystkich Świętych. Tam następuje uroczysta modlitwa poświęcenia wody w formie prefacji, która wyraża teologię i chrześcijańską symbolikę wody. Następnie celebrans, wraz z diakonami, zanurza w wodzie chrzcielnej paschał, przyniesiony w procesji. Zanurzenie to oddaje prawdę, iż chrzest jest sakramentem, w którym wraz z Chrystusem umieramy (zanurzamy się) i powstajemy – wynurzamy się do nowego życia, przez dokonujące się zmartwychwstanie. Wierni z zapalonymi świecami odnawiają przyrzeczenia, które ich rodzice złożyli w czasie chrztu. Celebrans, zanurzywszy z nowo poświęconego źródła wody chrzcielnej, kropi zgromadzenie liturgiczne.

Liturgia Eucharystyczna to część Wigilii Paschalnej, która przypomina część codziennej Mszy Świętej. Rozpoczyna się przyniesieniem darów, a kończy na Komunii Świętej.

Procesja rezurekcyjna zaś jest uroczystą formą ogłoszenia światu, że Chrystus pokonał śmierć. Następuje ona na zakończenie Wigilii Paschalnej. W niektórych kościołach procesja odbywa się dopiero przed pierwszą mszą poranną w niedzielę. Kapłan z ludem okrąża kościół trzykrotnie, następnie błogosławi wiernych i następuje dalsza część Mszy Świętej porządku niedzielnego.

NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO

W tym dniu w całym Kościele odbywa się uroczysta celebracja Liturgii Eucharystycznej. Śpiewane są podniosłe pieśni, które mają wskazać na wielkość wydarzenia, jakim było odkupienie ludzkości przez Zbawiciela. Rozpoczyna się Okres Wielkanocny w Kościele katolickim.

źródło:http://miesiecznikegzorcysta.pl, http://www.deon.pl