Historia parafii
NAJWCZEŚNIEJSZE KOŚCIOŁY W PARAFII
W 1382 roku ogłoszono w Sikorskim kościele interdykt (kościelna kara) przeciw mieszkańcom wsi Biała za odmowę płacenia dziesięciny wikariuszom płockiej katedry. Należy zatem przyjąć, że istniał już w tym czasie w Sikorzu kościół. Przez wzgląd na brak jakichkolwiek wzmianek dotyczących wyglądu, wyposarzenia czy miejsca istnienia XIV wiecznego kościoła jest niemożliwe ustalenie ile od czasu powstania parafii w I poł. XIV wieku było świątyń w Sikorzu.
Nie jest wiadomo czy budowę tej drewnianej świątyni zlecił Paweł chorąży warszawski, dziedzic Radzanowski. Wiadomo natomiast, że kościół pw. Najświętszej Trójcy istniał już przed 1598 rokiem i wyposażony był w trzy ołtarze – główny i dwa boczne przedstawiające obrazy św. Anny z rzeźbą, Świętej Trójcy oraz Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. W 1605 roku Anna z Moszczeńskich Karnkowska starościna bobrownicka ufundowała drewnianą kaplicę pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, którą dobudowano do kościoła. W latach czterdziestych XVII wieku kościół uległ spaleniu jednak dzięki opatrzności przetrwała kaplica.
Kolejny drewniany kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii wzniesiono staraniem podkomorzego następnie starosty wyszogrodzkiego ostatecznie wojewody płockiego Jana Stanisława Karnkowskiego. Działo się to w latach 1647-1648. Jej konsekracji dokonał sufragan płocki Albert Tulibowski – późniejszy biskup poznański. Nowy obiekt postawiony nie jak wcześniej w Siedleczu lecz na wzgórku Sikora wyposażono w trzy ołtarze oraz malowane prezbiterium. W związku z tym, że budowę prowadził Jan Stanisław Karnkowski herbu Junosza Karnkowski wzgórze przemianowano na Junosza Góra. Po trzynastu latach jak się wyraża w księdze metryk z roku 1648 roku ks. Paweł Kazimierz Ręski ,,z niezbadanych wyroków Boskich w wigilię św. apostołów Piotra i Pawła w r. 1661 piorunem spalony został z opłakaną do dziś pamięciom”. Wizytacja archidiakona katedralnego płockiego Pawła Biedkowskiego i oficjała biskupa płockiego Hieronima Ciesielskiego z roku 1672 roku mówi że kościół piorunem spalony zlokalizowano na grobowcu dawnych dziedziców majątku Sikórz. Właściwie wówczas w pożarze spłonęły wszystkie aparata, rzeczy i naczynia z wyjątkiem kielicha, monstrancji i turybularza. Do 1693 roku msze święte odprawiane były w kaplicy ufundowanej przez Annę Karnkowską.
Ostatni drewniany kościół w Sikorzu wzniesiono w latach 1692-1695. Fundatorem świątyni był Gabriel Karnkowski – kasztelan raciąski, a starania o budowę rozpoczął proboszcz parafii ks. Kazimierz Ręski. Wymiary nowej drewnianej budowli w stylu nadwiślańskim wynosiły 50 łokci długości, 13,5 łokci szerokości oraz 12 łokci wysokości. Całość pokryta była dębowym gontem. W kościele było prezbiterium w którym od strony północnej istniała zakrystia ze skarbczykiem. Od strony zachodniej były dwie kruchty z których jedna zaadaptowana była dla bractwa. Od strony południowej przy kaplicy św. Antoniego było wejście do wnętrza kościoła. Od strony północnej znajdowała się znacznie później zbudowana kaplica św. Barbary. W 1693 roku w miejscu poprzedniego kościoła kasztelan wyszogrodzki Adam Karnkowski zlecił wybudowanie ośmiokątnej dębowej kaplicy pod którą dokonywano pochówków. Wiadomo, że w 1776 roku już nie istniała jednak w tym samym roku z polecenia proboszcza parafii Tomasza Kisielewskiego wzniesiono nową w której był ołtarz św. Barbary patronki parafii pod którą w 1781 roku spoczął sam fundator. Również z funduszów proboszcza po jego śmierci w kolejnych latach wzniesiono dom organisty, plebanię, założono sad owocowy oraz aleję lipowo-kasztanowcową przy stacjach drogi krzyżowej. Konsekracji kościoła dokonał dopiero 72 lata po jego powstaniu w niedzielę 22 marca w 1767 roku sufragan płocki Kazimierz Rokitnicki. W 1921 roku kościół został sprzedany na licytacji księdzu prałatowi Lisockiemu za sumę 630.500 marek. W 1923 roku kościół został rozebrany, a ołtarze w liczbie 6, ambona, kratki i dwa krucyfiksy przeniesiono do nowego kościoła.
MUROWANY KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. TRÓJCY PRZENAJŚWIĘTSZEJ W SIKORZU
Dnia 20 września 1911 roku ks. proboszcz zaprosił parafian na mszę świętą na którą to mężczyźni przynieśli łopaty, oskardy, szpadle z którymi w procesji przy dźwięku dzwonów i litanii do Wszystkich Świętych udali się na plac budowy. W miejscu ołtarza wkopano drewniany krzyż, a proboszcz przemówił do parafian „przyszliście bracia na to miejsce, aby na nim rozpocząć roboty przy budowie nowej świątyni. Od tej chwili to miejsce staje się święte i czcigodne, bo przeznaczone na to, aby tu Bóg przez długie wieki obdarzał chwałą i zsyłał na ludzi swe błogosławieństwa. W październiku 1911 r. na placu przekazanym przez K. Zielińskiego i rodzinę Piwnickich ukończono fundamenty nowego kościoła. Prace zlecono Wacławowi Wędrowskiemu mistrzowi murarskiemu z Warszawy. Projektantem kościoła był architekt Jarosław Wojciechowski, a Władysław Czechowski był kierownikiem budowy. Dnia 7 czerwca 1914 roku dziekan płocki Ludwik Wilkoński poświecił kamień węgielny, który wmurowano za „Wielkim Ołtarzem”. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku prace przerwano. W 1915 roku roboty udało się wznowić i doprowadzić wieżę do wysokości dachu. Dnia 22 czerwca 1920 roku konsekracji kościoła dokonał biskup płocki Antoni Julian Nowowiejski. Nowy kościół wzniesiony został w dwóch stylach neogotyckim i romańskim, które są ze sobą harmonijnie połączone. Fasadą zwrócony jest w stronę południowo-wschodnią. Murowany z czerwonej cegły na cokole z polnych kamieni, oszkarpowany z trzema nawami. Kościół liczy 33 metry długości, 20 metrów szerokości oraz 12 metrów wysokości wewnątrz. Powierzchnia przeznaczona dla wiernych wynosi 500 m2.
W czasie II wojny światowej dnia 6 marca 1941 roku aresztowano proboszcza parafii Sikórz Józefa Sobocińskiego. Od tego czasu w kościele nie było księdza, a mieszkańcy chodzili się modlić z narażeniem życia. W tym też roku Niemcy zamknęli kościół, a w jego wnętrzu urządzili skład w zakrystii natomiast otworzono zakład szewski dla Niemców. Zrabowano metalowe ogrodzenie okalające kościół. Od stycznia do marca 1945 roku tymczasowo obowiązki duszpasterskie objął ks. S. Malicki. Po nim administrował ks. B. Lutyński. Od 4 września 1945 roku przewodnictwo duchowe objął ks. Leonard Perkowski. Tak opisał stan świątyni: „ Zastałem wnętrze kościoła w bardzo złym stanie. Wszędzie było dużo kurzu i brudu. Tynki zwietrzałe i odpadające od muru, a posadzka zniszczona w wielu miejscach. Ołtarze ze starego kościoła bez stylu i sypie się z nich próchno”. W styczniu 1945 roku, kiedy Niemcy uciekali w popłochu wyrzucili z samochodu w Parzeniu 16-sto kilogramowe popiersie Hitlera wykonane ze spiżu. To popiersie znalazł i ofiarował na rzecz kościoła Heliodor Piasecki z Parzenia. Przy poświęceniu parkanu położono na stole owe znalezisko pokazując je wiernym. Ksiądz proboszcz przemówił do zgromadzonych parafian tymi słowami. „To on kazał mordować naszych braci, on kazał mordować kapłanów i zamykać świątynie, jego słudzy zrabowali nam dzwony aż wreszcie sami słudzy Niemieccy wyrzucili go z samochodu na pole w Parzeniu. Teraz łeb ten przetopimy i będzie nas wzywał na służbę Bożą”. Jak wspomina ks. Perkowski entuzjazm powstał niebywały na twarzach na zmianę malowały się uśmiechy, niedowierzanie i łzy. Dnia 26 sierpnia 1948 roku w dzień Matki Boskiej Częstochowskiej przystąpiono do prac upiększających wnętrze kościoła. Prace zlecono Edwardzie Kasperskiej Przeorskiej. Po prawie 4 latach nastąpiło wyświęcenie polichromii dnia 4 grudnia 1951 roku. W 1974 roku gdy funkcję proboszcza pełnił ks. Franciszek Salak dokonano podpisania aktu notarialnego dzięki któremu na własność parafii Sikórz weszła kaplica w Karwosiekach będąca wcześniej pod zarządem Kościołem Ewangelicko Augsburskiego. W dniach 7-8 czerwca z wizytą kanoniczną przebywał biskup płocki Piotr Dudziec. Jak bywa w zwyczaju Jego Ekscelencję witały dzieci, młodzież, dorośli, ministranci i rzesze parafian. Ksiądz biskup poświęcił dzwon o wadze 560 kg. Następnie odbyła się procesja i bierzmowanie. Następnie udał się do Karwosiek gdzie odprawił mszę świętą. Tak Bóg chciał, że biskup Dudziec zmarł pięć dni po wizytacji w Sikorzu. Była ona jego ostatnią w życiu. W 1983 roku przywieziony został do kościoła Ołtarz „Twarzą Do Ludzi”, projektu ks. Romualda Rudzińskiego nad którym prace trwały ponad rok. W roku 1984 zlecono odnowienie wszystkich polichromii artyście-malarzowi Bogumiłowi Kowalskiemu z Bydgoszczy.
W latach 1987-1989 miało miejsce nawiedzenie rodzin w parafii przez Obraz Matki Bożej Częstochowskiej.
W 1991 roku wyposażono świątynię w nowe elektronowe organy. W tym też roku mieszkaniec Sikorza miał zaszczyt nieść kamień węgielny pod budowę Domu Rekolekcyjnego w Sikorzu, który poświęcił Jan Paweł II papież podczas wizyty w Płocku. W 1997 roku w lewej i prawej nawie poprzecznej wmontowano 2 nowe witraże w miejsce półokrągłych okiennic o wymiarach 4x2m. Projektantem był inż. Witold Żyngiel z Torunia. W prawym oknie witraż przedstawia tryptyk – Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie Pana Jezusa oraz Boże Narodzenie. W lewym oknie stojąc frontem do głównego ołtarza witraż ufundowany przez parafian przedstawia: w centralnej części wizerunek Pana Jezusa z napisem „Jezu Ufam Tobie”, postać św. Brata Alberta Chmielowskiego oraz postać bł. Siostry Faustyny Kowalskiej. Nad całością rozpościera się napis ,,Wiara, Nadzieja, Miłość”. W 1998 roku złożono zamówienie w firmie ludwisarskiej ,,Felczyński” na nowy dzwon o masie 300 kilogramów. W lipcu tegoż roku wciągnięto go na wieżę. Widoczny na nim napis brzmi: „MARYJO NIEPOKALANIE POCZĘTA MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Dnia 30 stycznia 1999 roku do Sikorza przybył Nuncjusz Apostolski Arcybiskup Józef Kowalczyk, który dokonał uroczystego poświęcenia Domu Rekolekcyjnego. Od 2006 prowadzono remont w świątyni, który polegał na wymianie zlasowanych cegieł we wieży oraz całej iglicy. W dniach 11-12 maja 2016 roku po czterdziestu latach miała miejsce wizytacja Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, która przyszła do nas z parafii Bądkowo. Latem 2016 roku probostwo w parafii objął ks. Jarosław, który swoją charyzmą i podejściem do parafian szybko zjednał sobie zwolenników. Przełożyło się to na bezinteresowne zaangażowanie parafian w sprawy kościoła i jego otoczenia. Wiele osób bierze udział w pracach przy porządkowaniu terenu parafii. W sierpniu odnowiono Serce Jezusa znajdujące się nad wejściem głównym do kościoła. We wrześniu kościół wzbogacił się o piękny krzyż z czarnego dębu. Dnia 11 listopada odbyła się msza z okazji Narodowego Święta Niepodległości oraz 1050 rocznicy Chrztu Polski. Na bieżąco remontowane są zabytki kościoła przy których modlili się i oddawali im cześć nasi przodkowie. W II połowie listopada przed kościołem pojawił się sporych rozmiarów kamień na którym umieszczane będą tabliczki pamiątkowe z najważniejszymi wydarzeniami z życia naszej parafii i ojczyzny. W 2018 roku kościół wzbogacił się o nowe piękne witraże. Dobiega również końca malowanie pokrycia dachowego na całym kościele.
Źródło:
Protokół tradycyjny parafii Sikórz
A. Lorek, D. Zaremba, Brudzeński Park Krajobrazowy Atrakcje Turystyki Historycznej, 2006, s. 35-37
M. M. Grzybowski, Duchowieństwo Diecezji Płockiej Wiek XIX ,tom 2, Płock 2010, s. 299 –360
M.M. Grzybowski, Z Archiwaliów Diecezjalnych Płockich XIX w, teksty źródłowe do dziejów województwa płockiego, tom I, Płock 1987, s. 65 – 78
M. M. Grzybowski, Duchowieństwo Diecezji Płockiej wiek XIX, tom 2, Płock 2010 cytat s. 354– 355
K. Ziółkowski, (red.), Rocznik Diecezji Płockiej, wyd. Płocki Instytut Wydawniczy Plac Narutowicza 3. Kuria Diecezjalna Płocka, Płock 2004 s. 218-219
A. Borkiewicz-Celińska, Słownik Historyczno– Geograficzny Województwa Płockiego w Średniowieczu, zeszyt 3, wyd. Instytutu Historii PAN, Warszawa 1998, s. 278-279
B. Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom X, druk ,,Wieku” Nowy- Świat, nr 61, Warszawa 1889, s. 608
Diecezja Płocka, Struktura Personalno-Administracyjna, Kuria Diecezjalna Płocka. Płock 2004 s. 218
A. Kozanecki, Z Nurtem Rzeki Skrwy. Historia-Przyroda-Zabytki Kultury. Płock 2015 s. 172-176
Ks. B. Adamowicz, Pastoralne funkcje parafii pod wezwaniem św. Barbary w Sikorzu w latach 1945-1998. Praca magistersko-licencjacka z historii kościoła napisana pod kierunkiem ks. prof. dr hab. Michała Grzybowskiego, str. 20-25
I. Galicka i H. Sygietyńska, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, tom X, zeszyt 15. Okolice Płocka. Warszawa 1992 s.85
A. Kozanecki „100 lat Kościoła pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej w Sikorzu 1920-2020”
Strona internetowa http://tradytor.pl/forum/viewtopic.php?f=30&t=2393, dostęp 8.01.2017